07.11.2025

Ymateb Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru i'r Llifogydd Diweddar

Yn ystod dydd Mawrth, Tachwedd 4ydd a dydd Mercher, Tachwedd 5ed, roedd criwiau Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru yn eithriadol o brysur yn ymateb i nifer fawr o ddigwyddiadau yn gysylltiedig â llifogydd a datganwyd digwyddiad mawr yn Hendy-gwyn.

Gan Steffan John



Ddydd Mawrth 4 Tachwedd a dydd Mercher 5 Tachwedd, bu criwiau Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru (GTACGC) yn eithriadol o brysur yn ymateb i nifer fawr o ddigwyddiadau a oedd yn gysylltiedig â llifogydd, yn enwedig yn ardal Sir Gaerfyrddin.

Yn sgil glaw trwm a lefelau uchel yn yr afonydd, mae criwiau ochr weithredol GTACGC, ei swyddogion tactegol, a gweithredwyr y Ganolfan Rheoli Tan ar y Cyd wedi cael 24 awr hynod heriol  Am 2.10yb ddydd Mercher, 5 Tachwedd, datganwyd digwyddiad mawr yn Hendy-gwyn ar Daf pan ymatebodd criwiau i lifogydd mewn sefydliad tai i bobl wedi ymddeol.

Prosesodd y Ganolfan Rheoli Tân ar y Cyd dros 450 o alwadau am ddigwyddiadau cysylltiedig â llifogydd o fewn cyfnod o 12 awr, gan gynnwys galwadau gan bobl a oedd yn gaeth yn eu cartrefi a'u cerbydau.



Wrth siarad yn y Ganolfan Rheoli Tan ar y Cyd, dywedodd Prif Swyddog Tân Cynorthwyol GTACGC, Craig Flannery:

"Rydw i’n bersonol wedi bod yn dyst i ymroddiad a phroffesiynoldeb y staff a fu’n ymdrin â chyfres o alwadau dros gyfnod hir, yn ogystal ag ymdrechion dewr criwiau’r ochr weithredol wrth ymateb i'r digwyddiadau hyn ar draws ein hardal.

Dros nos, cafodd Swyddogion Tactegol a Rheoli eu galw yn ôl ar ddyletswydd i gynorthwyo gyda gwytnwch, ac anfonwyd swyddogion i'r Ganolfan Rheoli Tân ar y Cyd i gynorthwyo gyda galwadau brysbennu.  Mae ein criwiau wedi bod yn wirioneddol wych wrth gynorthwyo a diogelu ein cymunedau. 

Rydym hefyd yn hynod ddiolchgar i'r holl asiantaethau partner a fu’n cynorthwyo yn yr ymateb i ddigwyddiadau dros gyfnod hir a heriol.

Rydym yn parhau i weithio gyda Fforwm Gwydnwch Lleol Dyfed Powys a phartneriaid eraill i gefnogi digwyddiadau parhaus ac i gydweithio ar waith adfer sy’n debygol o fod yn hir ac yn heriol."



Dyma rai o’r digwyddiadau mawr y gwnaeth criwiau GTACGC ymateb iddyn nhw:

Digwyddiad mawr yn Hendy-gwyn ar Daf

Am 1.35yb ddydd Mercher, 5 Tachwedd, cafodd criwiau o Orsafoedd Tân Doc Penfro, Dinbych-y-pysgod, Canol Abertawe, Caerfyrddin a Hendy-gwyn ar Daf eu galw i ddigwyddiad yng Nghoedlan Dewi Sant, Hendy-gwyn ar Daf.

Ymatebodd criwiau i lifogydd mewn tai ymddeol yno, gan ddefnyddio slediau achub ac offer achub dŵr i achub 48 o bobl.  Roedd yr holl drigolion yn ddiogel, a rhoddwyd lloches dros dro iddyn nhw yn Neuadd y Dref Hendy-gwyn ar Daf.

Glanyfferi

Am 5.54yp ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, cafodd criwiau o Rydaman, y Tymbl a Chaerfyrddin eu galw i ddigwyddiad yng Nglan Morfa, Glanyfferi.

Gan weithio gyda'r RNLI, ymatebodd criwiau i lifogydd mewn sawl eiddo.  Fe wnaeth ein criwiau dywys nifer o bobl i ddiogelwch, a chafwyd lloches iddyn nhw yng Nghlwb Rygbi Glanyfferi.

Cydweli

Am 7.11yh ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, cafodd criwiau o Orsafoedd Tân Gorseinon a'r Cymer eu galw i ddigwyddiad yng Ngwarchodfa Cŵn Glanrhyd yng Nghydweli.

Ymatebodd criwiau i lifogydd yn y cytiau cŵn, gan helpu i achub 34 o gŵn gan ddefnyddio slediau achub.

Llanbedr Pont Steffan

Am 5.25yp ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, galwyd criwiau o Orsafoedd Tân Llanbedr Pont Steffan ac Aberystwyth i ddigwyddiad yn Ffarmers.

Ymatebodd criwiau i alwad gan dri person a dau gi a oedd yn sownd mewn cerbyd mewn dŵr oedd yn llifo'n gyflym.  Roedd yr ymgyrch achub yn un gymhleth, a bu’n rhaid i griwiau ddefnyddio ysgolion estyniad triphlyg i gyrraedd y cerbyd ac i achub y rhai a oedd ynddo.  Ar ôl cael eu hachub, rhoddwyd y bobl a’r cŵn yng ngofal personél y Gwasanaeth Ambiwlans.

Sanclêr

Am 5.41yp ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, cafodd criwiau o Orsafoedd Tân Treforys, Canol Abertawe, Hwlffordd, Arberth a Llandysul eu galw i ddigwyddiad yn Sanclêr.

Ymatebodd criwiau i lifogydd a effeithiodd ar tua 20 eiddo domestig a masnachol.  Cafodd tua 42 o bobl gymorth i adael eu heiddo a chael eu hachub gan ddefnyddio slediau achub.



Bu GTACGC yn brysur yn ymateb i ddigwyddiadau ar wahân i’r llifogydd hefyd, gyda chriwiau o Orsafoedd Tân Llanelli, y Tymbl a Threforys yn ymateb i dân eiddo yn Heol y Sandy,Llanelli tua 3.00yp ddydd Mawrth, 4 Tachwedd. 

Ymatebodd criwiau o Orsafoedd Tân Caerfyrddin a Phontarddulais i wrthdrawiad ar yr A48 tua'r gorllewin am 4.30yp ddydd Mawrth, 4 Tachwedd.  Roedd cerbyd modur preifat wedi gwrthdaro â llain ganol y ffordd, ac fe ymatebodd criwiau i’r ddamwain a chynorthwyo personél y Gwasanaeth Ambiwlans gyda gofal.

Mae youtube.com wedi'i rwystro oherwydd eich dewisiadau cwci cyfredol, gallwch newid y rheini trwy glicio ar y botwm cwci yn y gornel dde isaf ar unrhyw dudalen.





Erthygl Flaenorol